Kinderen in ban van mystiek icoon
Van een medewerkster

  BAKKUM - Iconen schilderen, kinderen, Byzantijnse muziek en het Bakkumse Jan 17. Wat hebben die onderwerpen met elkaar gemeen? Twintig kinderen in de leeftijd van acht tot dertien jaar leerden afgelopen zaterdag onder leiding van Jos en Marijke Vermeulen iconen tekenen. Zij maakten de kinderen bekend met het tekenproces en de verschillende historische achtergronden.

Jos Vermeulen kwam enige jaren geleden in aanraking met Byzantijnse gezangen toen hij een Belgisch klooster bezocht. Hij verdiepte zich in de cultuur en stuitte daarbij ook op het fenomeen iconen. Samen met zijn vrouw volgde hij cursussen in het tekenen van deze religieuze afbeeldingen.
Vermeulen: "Ik vind iconen heel bijzonder, achter elke afbeelding schuilt symboliek. De afbeeldingen en kleuren liggen vast, toch wordt elke tekening weer anders, door je eigen inbreng en inspiratie. Je bent niet echt creatief bezig, maar meer meditatief. Dit komt wellicht door de Oosterse cultuur waarin deze traditie besloten ligt."

"Als leraar aan een basisschool in Enschede heb ik gemerkt dat kinderen geraakt worden door iconen. Normaal had mijn klas moeite om tijdens het tekenuurtje de aandacht erbij te houden, maar tijdens de lessen icoontekenen waren ze allemaal geconcentreerd aan het werk. En ik merk het nu weer, tijdens deze cursus, de kinderen zijn heel aandachtig bezig."

Levensverhaal
In het Centrum voor Monastieke Wetenschappen zitten aan lange tafels zo'n twintig meisjes druk te tekenen en te kleuren. De één heeft een afbeelding waarop Maria en kind te zien zijn, maar er zijn ook tekeningen waar het levensverhaal van Christus op is afgebeeld.
Duidelijk is dat de iconen allemaal zeer verschillend worden. Nicky (13): "We zijn begonnen met het overtrekken van de sjablonen, op een wit geschilderd plankje. Daarna begint het inkleuren en tot slot wordt de tekening gelakt om de kleur vast te houden. Ik heb gekozen voor een verhaaltekening."

 

"Ik vertel de kinderen niet alleen hoe ze iconen moeten maken, maar ook waar de icoon vandaan komt en hoe ik hem in Rusland ben tegengekomen tijdens mijn reizen", zegt Vermeulen. "Ik vertel over Byzantijnse muziek en laat ze die ook horen en ik geef ze een rondleiding door de ruimte waar eens per maand een Russisch-orthodoxe dienst gehouden wordt. Dit is een stukje cultuur waar ik ze graag eigen mee wil maken."

Celine (8) vertelt enthousiast: "Vanochtend hebben we geluisterd naar hele mooie muziek. We praatten niet en daardoor kon je er heel goed naar luisteren. Ik werd er zo vrolijk van! Toen ik vanochtend zag wat de bedoeling was met het icoontekenen, dacht ik: 'O, jee! Moet ik dat ook maken?! Kan ik dat wel?' Maar toen ik de muziek hoorde, was het ineens een gevoel van opluchting. En moet je nu eens zien!"

Koude kerk Nicky vult aan: "Toen ik de muziek hoorde zag ik in gedachten een heel stel mensen samen staan in een koude, kille kerk. Maar samen zongen ze als in één stem. Het gezang gaf heel sterk het gevoel van samenzijn. En dat gaf me een heel positief gevoel.
Eigenlijk zie ik dat saamhorigheidsgevoel van die zangers in die kerk ook hier een beetje terug; wij tekenen hier ook samen en zijn lekker bezig op onze eigen manier. Dat maakt me heel blij!"

Een ding wil Vermeulen wel benadrukken: "Het doel van deze dag was niet om kinderen te bekeren, maar uit deze cultuur met haar muziek en iconen spreekt veel gevoel. Kerstmis wordt hierdoor eens op een andere manier belicht en de kinderen pikken er toch een stukje culturele rijkdom door op. Het is zonde als dit verloren gaat. Het is steeds weer verrassend hoe ontspannen, maar gecon- centreerd iedereen bezig is. Dat heeft waarschijnlijk toch te maken met een bepaalde sfeer die losgemaakt wordt."

Marijke Vermeulen geeft enkele kinderen aanwijzingen bij het icoonschilderen
Foto Kees Blokker

Home